Uzivanje pored reke Gradac

Šetnjom kraj ove planinske reke, staništa vidri, stiže se do više uređenih plaža, ali i do nekoliko vodenica čija okolina, uređena u etno stilu, predstavlja prijatno mesta za odmor i rekreaciju, ali i dočarava duh vremena iz kojeg potiču. Za potpuniji doživljaj tu je i veći broj prijatnih kafića prilagođenih ambijentu














Klisura reke Gradac, sa njegovim izvornim pritokama, po izuzetnim odlikama i po stepenu očuvanosti, pripada izuzetnim prirodnim vrednostima Srbije. Nalazi se južno od Valjeva i čini desnu pritoku Kolubare. Bogatstvo klisure, u podzemnim oblicima kraške erozije, je izrazito. Ni u mnogo većim i poznatijim klisurama Srbije nije zabeležen toliki broj pećina. Ima ih gotovo sedamdeset, a još uvek se otkrivaju nove. Neke od tih pećina su impresivnih dimenzija po veličini podzemnih sala i dužini prostiranja (Degurićka pećina).














U pogledu kvaliteta vode, Gradac spada u one reke koje su najvećoj meri očuvane. Sliv ove reke predstavlja takođe stanište većeg broja retkih biljnih i životinjskih vrsta.

Valjevski muzej

Zgrada Narodnog muzeja je podignuta 1870. godine i bila je u to vreme prvi planski projektovan objekat u gradu. U njoj su bile smeštene osnovna škola i  gimnazija, a tokom Prvog svetkog rata bila je jedan od više desetina objekata u funkciji čuvene Valjevske bolnice.

Stalna izložba valjevskog muzeja predstavlja nesvakidašnji vremeplov nastao kombinacijom klasičnih načina muzejske prezentacije i modernih metoda ambijentalne i događajne rekonstrukcije, obogaćenih upotrebom savremene scenografske multimedijalne tehnologije. To je prva srpska stVeoma bogatu prošlost valjevskog kraja i grada na Kolubari, koju su obeležili veliki ratovi i ustanci, poznate vojskovođe, političari i diplomate, pisci, pesnici, slikari i filozofi, ali i obični, anonimni ljudi, koji su, baveći se svojim poslovima razvijali i unapređivali Valjevo, valjevski kraj i celu Srbiju, ostavljajući svoj pečat i na svetsku istoriju, Valjevski muzej dočarava na veoma plastičan i pre svega originalan način. alna postavku za XXI vek: ”Treća dimenzija prošlosti — pogled izProlazeći kroz svojevrsne vremenske kapije, ambijent prvih ljudskih staništa posetioci mogu da dožive u pećini, a mogu da vide i trodimenzionalnu predstavu neolitske grnčarske radionice, da prođu kaldrmom stare čaršije osluškujući njenu vrevu, zvuke zanatske radionice u kojoj tinja kovačka vatra ali i violinu prvog gradskog apotekara. Idući dalje muzejska publika se susreće sa ori­ginalnom predstavom voskarske radionice, ali i sa uparađenim građanima koji dočekuju prvi voz. Posetioci mogu i da uđu pod šator poput onog sa čuvene slike Nadežde Petrović: Valjevska bolnica, da vide ratni kabinet vojvode Živojina Mišića sa Solunskog fronta i da predahnu pored salona koji je valjevska trgovačka porodica svojevremeno otkupila od bečkog konzula, a u kome su sedeli kralj Petar, regent Aleksandar, vojvoda Putnik.... budućnosti.”

Kamene alatke stare skoro 30.000 godina, pronađene u Šalitrenoj pećini na rečit način svedoče o svom vremenu isto kao i vinčanska grnčarija, ili drveno ra­lo i kameni žrvanj, ali i kao sred­njo­vekovni srpski mač, prva srp­ska ostrag puneća puška Priboduša, mitraljez Maksim ili ce­lovita zbirka automata. Pažnju posetilaca privlače rimski svećnjak i olovna pločica kulta Podunavskog konjanika, srednjovekovne nadgrobne ploče Jefrema Đurđa i Vlkdraga Velimirovića, čajnik Prote Mateje Nenadovića, prva srpska uniforma koja je pripadala Jovici Milutinoviću, zidni sat koji je britanska armija poklonila vojvodi Živojinu Mišiću...
 

  Posredstvom neponovljivih eksponata, izvanrednih ambijentalnih rekonstrukcija i savremene tehnologije, vratite se u prošlost i doživite treću dimenziju prohujalih vekova.  A u muzejskoj suvenirnici Vam se nudi veliki izbor prigodnih suveniri, dok u muzejskom kafe klubu možete predahnuti i sabrati utiske.

Kaldrma starog Valjeva

Zahvaljujući dalekovidim urbanističkim potezima načinjenim 1833. i 1855. godine sve ulice u najužem jezgru Valjeva se ukrštaju pod pravim uglom. Naročitu pažnju privlače dve stare trgovačko-zanatske četvrti, Tešnjar i ulica Kneza Miloša.

Tešnjar je stara, čaršija formirana još u turska vremena i proteže se duž desne obale Kolubare. Šetajući Tešnjarem, prolazeći pored niskih bondručkih građevina, može se osetiti duh orijentalne tržnice i pazariti u nekoj od radionica starih zanatlija: voskara, sarača, grnčara, tkača, kazandžija..., ali i predahnuti u jednom od modernih kafića. A ako Valjevo posetite krajem avgusta sigurno ćete uživati u brojnim sadržajima koji se nude u okviru kulturne manifestacije Tešnjarske večeri.Tridesetih godina 19. veka, kada je počeo novi period u razvoju grada, na inicijativu kneza Miloša Obrenovića, na levoj obali Kolubare je počela da se razvija nova, trgovačko-zanatska četvrt, kao evropska paralela orjentalnom Tešnjaru, današnja ulica kneza Miloša. 

Podizanjem trgovačkih i ugostiteljskih objekata, zanatskih radnji, a potom i hotela Sekulić i Grand ova ulica je sve više dobijala na svom značaju i postajala jezgro gradskog života, ali i daljeg razvoja Valjeva.

Danas je Knez Miloševa ulica zadržala puno toga od svog starog značaja, ali je istovremeno i pozornica za mnoga kulturno-umetnička dešavanja. Angažovanjem američke organizacije USAID preuređena je u BID zonu (Business Improvement District) Knez Miloš.

Setnja kroz Valjevo

Rečne doline koje se završavaju u valjevskoj kotlini predstavljaju izvanredna mesta za šetnju i rekreaciju prirodi, a da se ne napusti gradski atar. Gotovo u samom centru grada se nalazi park na Jadru, uređen početkom XX veka od strane Društva za ulepšavanje Valjeva. Njegove zelene površine sada krase skulpture poznate srpske vajarke Vide Jocić. On ujedno predstavlja i popčetak jednog podužeg pešačkog itinerera jer se na njega nastavlja staza koja vodi kroz park-šumu Pećina i, prolazeći pored sportsko-rekreativnih terena i jedne prirodne pećine sa izvorskom vodom, nastavlja uz brdo i završava na Vidraku, gde se nalazi vidikovac - Paviljon sa zadivljujućim pogledom na panoramu grada i okoline.

Takođe u samom gradu nalazi se drugi rekreativni itinerer. To je reka Gradac. šetnjom kraj ove veoma čiste planinske reke, staništa vidri, stiže se do više uređenih plaža, ali i do nekoliko vodenica čija okolina, uređena u etno stilu, predstavlja prijatno mesta za odmor i rekreaciju, ali i dočarava duh vremena iz kojeg potiču.

Kratak opis grada

U srcu Srbije, stotinak kilometara jugozapadno od Beograda, uzdiže se lanac valjevskih planina. Severno od njega venac brda okružuje kotlinu u koju, sa zapada utiču reke Obnica i Jablanica i spajajući se stvaraju Kolubaru u koju se ulivaju vode Gradca. Na obalama ove četiri vode, zaštićen okolnim brdima, u dolini je smešten grad Valjevo.

Valjevo je jedno od najstarijih gradskih naselja u Srbiji. Nastalo je na raskrsnici drevnih puteva i više od šest stotina godina je bilo mesto okupljanja trgovaca i putnika namernika. Tokom proteklih vekova valjevska kotlina je bila dovoljno prostrana da primi sve urbane sadržaje grada, ali ubrzani razvoj prouzrokovan naglom industrijalizacijom sredinom XX veka doveo je do toga da se današnje Valjevo širi dolinom Kolubare kao i uz obronke brda koja okružuju kotlinu.

Danas je Valjevo jedan od značajnih srpskih gradova i administrativni, privredni i kulturni centar opštine, ali i Kolubarskog okruga.

U opštini Valjevo, pored grada ima još 77 seoskih naselja, sa ukupno 100.000 stanovnika. Kolubarski okrug u šest opština (Valjevo, Ub, Lajkovac, Mionica, Osečina i Ljig) ima oko 200 naselja sa negde oko 200.000 stanovnika.

Grad Valjevo se pod tim imenom prvi put pominje u dokumentima iz 1393. godine.

Prema najnovijem popisu Valjevo ima oko 64.000 stanovnika.

Grad Valjevo je kao svoju slavu uzeo Duhovski ponedeljak – Druge trojice. Kako je taj praznik u pravoslavnom crkvenom kalendaru pokretan (ne pada svake godine istog datuma) to se i gradska slava slavi pedeset i prvi dan po Vaskrsu. Toga dana, pored svečane liturgije, ide duhovska litija ulicama grada, zatim prigodna svečanost u Opštini Valjevo uz sečenje slavskog kolača, i umetnički program na letnjoj pozornici na Kolubari. U proslavi učestvuju gradska kulturno – umetnička društva i hor Valjevske crkve "Hadži Ruvim".

Pored slave grada Valjeva ustanovljen je i Dan Valjeva kao spomen na prvo oslobođenje grada od Turaka, 20. marta (8. marta po starom - Gregorijanskom kalendaru) 1804. godine. Valjevo je bilo prva veća varoš oslobođena na početku Prvog srpskog ustanka.

Istorijat grada Valjeva

Ime VALJEVO se izvodi iz starog slovenskog ličnog imena Valj, i kao prisvojni pridev označavao je vlasništvo feudalnog poseda. Ovu pretpostavku potvrđuje i priča po kojoj je Valj bio vlasnik drumske krčme oko koje se potom razvilo naselje, današnje Valjevo.

Pored filološkog tumačenja nastanka imena Valjeva postoje i različite legende. Po jednoj, budući stanovnici grada su se sa obližnjih brda svaljali u kotlinu i osnovali grad. Po drugoj grad Valjevo je dobilo ime po valjanoj, plodnoj zemlji i valjanim, poštenim ljudima. Ipak, najpoznatije je predanje po kojem je Valjevo svoje ime dobilo po valjaricama, za izradu sukna, koje su nekada u velikom broju postojale duž Kolubare.

Valjevo se nalazi na raskrsnici mnogih puteva i do njega se, kroz živopisne krajeve, lako stiže iz različitih pravaca. Od Beograda je udaljeno 96 km, od Novog Sada 134, od Užica 77 km, Loznice 72 km... Do Valjeva se može stići i železničkom prugom koja od Beograda vodi do velike jadranske luke Bar. Najbliži putnički aerodrom je u Beogradu, a sportski aerodrom u Divcima, udaljen je od grada 12 km.

Grad Valjevo se nalazi na 44° i 16’ minuta severne geografske širine i 19° i 53’ minuta istočne geografske dužine. Zauzima površinu od 2256 hektara, na prosečnoj nadmorskoj visini od 185 metara.

Klima grada

Meteorološka, a time i klimatološka istraživanja u Valjevskom kraju započeta su 1856. godine, svega 8 godina posle uspostavljanja prve meteorološke stanice u Srbiji. Geografski odlično područje, uz šumski pokrivač i morfologiju zemljišta doprineli su da ovi krajevi pogoduju životu ljudi. Na opšte geografsko-klimatske uslove valjevskog kraja utiču blizina prostranog Panonskog basena i prelazak iz ravničarskih ka brdsko-planinskim područjima, sa određenim stepenom kontinentalnosti. Klima valjevskog kraja može se okarakterisati kao umereno-kontinentalna.

Srednji vazdušni pritisak u Valjevu iznosi oko 998 mb. Promene vazdušnog pritiska su znatno veće u zimskom, nego u letnjem periodu.

Srednja godišnja temperatura je 11°C. Najhladniji je mesec januar (-0,2°C), a najtopliji jul (21,4 °C).

U području Valjeva srednja godišnja suma osunčavanje je 1998.9 časova, sa najsunčanijim mesecom, julom (281.8 časova) i najoblačnijim, decembrom (68.6 časova).